Arabako Ogasunak 1.755,7 milioi euro bildu ditu abuztura arte, 2023an baino % 1,4 gehiago. Zerga zuzenetatik jaso du diru gehien (iaz baino % 2,5 gehiago); guztira, 915,3 milioi euro (iaz baino 22,3 gehiago).

Iñigo Juez Ajebask Euskadiko Enpresaburu Gazteen Federazioko presidenteari elkarrizketa egin diote gaur, 2024ko irailaren 13an, Radio Euskadin. Atzo esan zuen gazteek ez zutela lan egin nahi.

Zitadelako 1,43 hektarea arbola desagertuko dira, eta natura eremu horiek erabat artifizializatuko dituzte RPIMa itsas infanteriako paraxutisten lehen erregimentuak —Frantziako armadaren adar bat— bultzatu dituen berritze obrekin. Aterpe bat, polo multi-tekniko baten plantatzeko eraikina, Hiri Borrokarako Formakuntza Eraikina, itsasketa konpainiako manamendurako beste bat, aparkatzeko gune bat eta euri uren sarea arraberritzeko bi ur biltegi ezarriko dituzte. Dosierraren beltzuneen inguruan dituzten kexak adierazteko, CADE Ingurumenaren Aldeko Elkarteen Taldeak, Bergeret-22 kolektiboak eta Attaque PB elkarteak prentsaurrekoa egin dute goiz honetan. Presaka dabiltza militanteak, zeren proiektuari dagokion inkesta publikoa hamar egunen buruan hetsiko baita. Agorrilaren 20an ireki zuten, eta irailaren 20an hetsiko da. Baina, elkarteen ustez, biztanleriak kasik ez daki inkesta publiko hori irekia ere izan denik: «Lauzpabost etiketa jarri dituzte, legezko abisuak… Jendeari ez zaio iritsi», erran du Patrick Petit Jeanek, Bergeret-22ko kideak. Baionako San Izpiritu auzoaren gainaldean dago Zitadela gotorlekua; hain zuzen, bertan instalatua da RPIMa, 1960az geroz. Aurreikusi dituzten obrek Baionako Tokiko Hirigintza Plana (PLU) saihestuko dute zeren, ezinbestean, dituzten helburuen betetzeko, PLUan sartzen diren eta babestuak diren zenbait oihan eremu moztu beharko baitituzte. Legediari dagokionez, argi da: Baiona 1986ko Itsasbazterreko Legearen baldintzapean dago; lege horren arabera, PLUak oihan eremu babestu gisa kontsideratzen ditu hiriko oihan gune esanguratsuak. Zitadelako oihan eremuak horietakoak dira, eta, beraz, ez lituzkete hunki behar. Baina, RPIMak, hain justu, PLUa aldatzeko dei egin du. Eta, xedearen argudiatzeko, Pirinio Atlantikoetako Lur eta Itsasoen Zuzendaritzak txosten bat atera zuen. Bertan, azaldu zuten zerendako gaur egun duten eremuaren antolaketa ez zaien gehiago nahikoa, eta, beraz, egokia: «Zitadelako antolamendu proiektuaren helburua lurreko armadaren antolaketari eta soldadu kopuruari egokituko zaizkien eraikin berrien proposatzea da». Hala, horri buruzko informaziorik ez dute eman, baina zabaldu da susmoa soldadu gehiagoren errezibitzeko xedea duten: «Eginen dituzten eraikinetarik batek 80 pertsonari harrera egiteko gaitasuna ukanen du. Ezin dugu asmatu, eta hipotesiak baino ez dira, baina pentsa liteke horrek erran nahi duela soldadu gehiago formatuko dituztela», erran dute prentsaurrekoan. Konkretuki, beraz, Zitadelako eremua osatzen duten 43,8 hektareetatik 1,43 desagertuko lirateke. Baina, dena ez dute konpentsatuko: «Proiektuan aurreikusten dute eremu babestu horien konpentsatzea, oraino babestuak ez diren baina ezaugarri berak dituzten 27.450 metro koadro oihan eremu babestuz». Dena dela ere, finean, desagertuko den oihan eremua bera egonen da, eta handitze proiektu horretan jadanik artifizializatuak diren beste eremu batzuei serioski ez penteatu izana leporatzen diete elkarteek. Defentsa Ministerioak beste zenbait lur ditu Baionan eta inguruetan, alta: Beaudonne terrenoa, Tarnoseko (Okzitania) tiro gunea, Aturriko itsasontzi basea eta Chateau Vieux-ko kaserna. Pirinio Atlantikoetako Prefeturak atera zuen txostenean, erraten dute RPIMak «paregabeko funtzionamendua» duela, eta, beraz, horregatik ezin direla beste leku horietan eman. Elkarte eta kolektiboen ustez, ez da aitzakia nahikoa, eta «baliozko azalpenik» ez zaie eman». Kalte ekologikoak CADEk, Bergeret-22k Attaque PB-ek azaldu dutenez, jadanik dituzten guneez beste antolatzen ari baitira, eremu artifizializatu berriak sortuko dira, eta horrek kalte ekologiko larriak dakartza. Bestalde ere, entrenamendu gunetik hirira heltzen diren harrabotsak aipatu dituzte. Egun osoan, batzuetan, tiro soinuak entzuten dituzte. Auzoko biztanle bat jina zen goizeko prentsaurrekora, eta erran du: «Zenbait egunez iruditzen zait gerla erdi-erdian garela». Victor Pachon CADEko kidearen ustez, «soinu pasabideei buruzko informazioa falta da: ez da aztertu soinua nolakoa den gaur egun, eta nolakoa izanen den gero, zuhaitzak moztu ondoan». Orokorkiago harturik, erran du informazio anitz falta dela proiektu osoaren inguruan. Hori bai, Zitadelako lurretako fauna eta florari dagokionez, ikerketa sakona egina dute, baina, elkarte eta kolektiboen ustez, «oihana gordetzen duen arbola bat da». Batez ere, Pachonek uraren kasua aipatu du: «Urari dagokionez, erraten digute Aturrin bukatuko dutela. Besterik ez. Guk nahi genuke fauna eta floraren inguruko inkesta bezain zehatza izan dadin. Zein da ur zikinen ibilbidea? Euri urekin nahastuko dira? Aturri Natura 2000 sarean sartua dago». Haren ustez, ikerketa horiek ez badira egiten, orduan ezin liteke kontsideratu inkesta publiko bat ere badenik, «bestela bai edo ez erratea besterik ez baita». Proiektua ezin dute onetsi «beharrezkoak diren informazioak ez baldin baditugu». Hain zuzen, dosierraren ñabardurei buruzko informazio gehiago nahi dituzte, inkesta publikoak balioa izan dezan. Baina hamar egun besterik ez da baratzen, eta, orduan, biztanleriari dei egin diote hitza hartzera inkestaren inguruan.

Auto gidari bat hil da gaur arratsaldean Berriatuan (Bizkaia), trafiko istripu batean. Ertzaintzak azaldu duenez, autoa bidetik irten da herrigune barruan, BI-633 errepidean, eta eraikin baten horma jo du. Gidaria, 67 urteko gizonezkoa, ibilgailu barruan harrapatuta gelditu da, eta suhiltzaileek esku hartu behar izan dute hura ateratzeko. Gidaria larri zaurituta zegoen, ordea, eta osasun zerbitzuek ezin izan dute haren heriotza eragotzi. Errepidea erabat moztuta gelditu da, eta trafikoa herri barruko kale batetik desbideratu dute.

«Aitzindari» gisa aurkeztu dute beste behin Isabel Herguera (Donostia, 1961) artista eta zinemagilea; izan ere, euskal esparruaren barruan, aurrenetakoa izan zen animazioa lantzen, eta orain, lehenbizikoz, mugimenduan dagoen irudiaren aurkikuntzekin lotutako euskal artista bati eskaini diote atzera begirakoa. Halaxe azaldu du Nekane Aranburu komisarioak: «Aitzindaria da, zentzu guztietan. Euskal Herrian egin den lehen bideo instalazioa eta bideo eskultura berak egin zuen, Mikel Artzerekin batera, gelako ariketa batean, eta, orain, estreinakoz, euskal artista baten atzera begirakoa aurkezten ari gara». Erakusketa antolatzea aukera «ezin hobea» iruditu zaio Herguerari bere burua «topatzeko», eta, horretarako ez ezik, iraganarekin «adiskidetzeko» ere baliatu du: «Sarritan, zerbait amaitzean, hura itxi eta hurrengo proiektuari heltzen diot, egindakoari erreparatu gabe, eta aitortu behar dut ariketa hau bikaina izan dela, zeren eta hemen ikusiko duzuen guztia ia desagertzear baitzegoen, oso baldintza txarretan. Kaxa hezeetan sartuta zegoen dena, pilatuta eta galtzear. Baina, hau guztia martxan jartzean, neure burua beste modu batera ikusteko aukera izan dut, eta orain arte egin dudanaren inguruan hausnartzeko balio izan dit». Atzerabegirakoa izeneko erakusketan, Hergueraren sormen lanak lau hamarkadatan banatuta daude, 1983tik gaur egunera arte: horien artean dira marrazkiak, bideo instalazioak eta ikus-entzunezko zenbait formatu. 80ko hamarkadako bideo artearen hastapenetatik abiatzen da erakusketaren ibilbidea. Orobat, ikus-entzunezko praktikek Euskal Herriko testuinguruan izandako bilakaera historikoa du aztergai; baita azken 30 urteetako jarduera global deskolonizatuek animazioaren esparruan izan duten eragina ere. Bihar irekiko ditu ateak, Kursaaleko Kubo aretoan, Donostian, eta urtarrilaren 4ra bitarte izango da ikusgai. Bilboko Arte Ederretatik Alemaniara Erakusketako lehen aretoan, artistaren hasierak eta Euskal Herriko bideo artearen historiaren bilakaerak bat egiten dutela azaldu du Aranburuk. Herguera Bilboko Arte Ederretako Fakultatean hasi zen lehen pausoak ematen, eta, horren ondotik, ikus-entzunezkoen arte garaikidean murgiltzen hasi zen, horren aukerak ikasten. Lehen areto horretan, badira garai hartako instalazio proposamenak, artista gazteak eskura zituen baliabideak erabilita sortutakoak: argazkiak, eskema ebakigarriak, fotokopiak, bideo grabagailuak eta mikro performanceak. Halaber, Hergueraren lehen proiektuak ikus daitezke bertan; esaterako, bertan dira Mikel Artzerekin lankidetzan sortutako El lavabo (1983) eta Lavomatic (1985) bideo instalazioak. Horren ondoren, Alemaniara joan zen master ikasketak egitera, Dusseldorfeko Kunstakademie ikastetxera. Bost urte igaro zituen han, eta, artistak berak adierazi duenez, han ezagututako Nam June Paik irakasleak eta Wolf Vostell artistak «izugarrizko» eragina izan dute bere lanean. Hain zuzen, 1968an Ich grabe ein Loch eta Spiegeleier bideo instalazioak egin zituen, eta proiektu horien jatorrizko argazkiak eta eduki dokumentalak aurki daitezke erakusketan. Hergueraren bideo instalazio bat, tartean pertsona bat dagoela. JON URBE / FOKU Bideo instalazioak Erakusketaren goiko solairuan, bideo instalazioen trilogia aurki daiteke: Safari (1988), Cante de ida y vuelta (1989) eta El sueño de Iñigo (1990). Era berean, zirriborratutako koadernoak, agendak, prestaketa marrazkiak eta apunte ugari bildu ditu bertan, lan prozesuen erakusgarri. Erdialdeko eremu ilunean, berriz, argiak eta itzalak dira nagusi. Zehazki, Amore d’invierno (2015) eta Bajo la almohada (2012) instalazioen eszenatokia da gune hori, eta helburua zineman sarri erabili izan den itzalari keinu egitea izan dela azaldu du Herguerak. 2000. urtetik aurrera artistak egindako urratsek betetzen dute azken eremua. La gallina ciega (2005) animazioko film laburraren prozesua azaltzen duten materialak daude bertan —film labur onenaren Goya sarietara izendatuta egon zen—. Une hori mugarritzat jo du Herguerak, bere proposamen narratiboak gero eta «konplexuagoak» bihurtu zituelako, gidoiak eta eszenak harilkatzeko moduari dagokionez. Hergueraren erakusketako eremu bat. JON URBE / FOKU Aranbururen hitzetan, Herguera teknologiaren bilakaerara egokituz joan da azken hamarkadetan: «Sare digitalen demokratizazioak sekulako iraultza eragin du ikus-entzunezko bitartekoetan. Hala, aukera berriak sortuz joan dira mugimenduzko irudiak sortzeko orduan, eta Isabelek oso ongi jakin du nola egokitu bere jarduera profesionala garapen teknologikora». Artistaren ibilbidearen azken uneetan, gero eta ohikoagoak izan dira talde lanetatik abiatutako lanak. Izan ere, mundu zabalean ibili da ikasten eta irakasten, eta lankidetza proiektuak finkatu ditu nazioarteko beste erakundeekin eta eskolekin. Aranbururen arabera, metodologia mota horretan sakondu ahala, mehartuz joan da Hergueraren ariketa pedagogikoaren eta haren obraren sorreraren arteko lerroa. Aldi horretan sortu zituen artistak Cartas de la selva (2018) eta Diaries of Confinement (2020). Aranburu: «Garrantzitsua da taldean sortutako ekoizpenetatik harago joatea, beste estilo eta ideia batzuk barne hartzen dituzten kontzeptualizazio parte-hartzaileen mesedetan». Azkenik, El sueño de la sultana (2023) filma izan dute hizpide, «mugarria». Narrazio «trinko» bat, elkar gurutzatutako kontakizunez osatua eta partaidetza bidez garatua. Aranburu: «Hainbat irakurketa maila eta geruza biltzen dituen erakusketa bat osatu dugu, lau hamarkadatan zehar garatutako sorkuntza lan bizi baterako hurbilketa historiko, dokumental eta esperimentalari bide emanez». Bisita gidatuak eta lantegia Larunbatetan izango dira bisita gidatuak, 17:30ean euskaraz, eta 18:30ean gaztelaniaz. Herguerak ere gidatuko ditu hizketaldi batzuk, irailaren 15ean, 17an, 19an eta 22an. Horiek 18:30ean izango dira, gazteleraz. Bestalde, Laura Ibañezek Multiplanoko animazioa, argiak, kamera eta animazioa! lantegia emango du sei eta hamabi urte bitarteko haurrentzat —bost euro ordaindu beharko dira haur bakoitzeko—. Hergueraren ibilbide artistikoa osatzeko, Atzerabegirakoa saioa antolatu dute, eta artistaren zortzi film labur pantailaratuko dituzte Tabakaleran, azaroaren 14an.

Europako Banku Zentralak 25 puntu basiko jaitsi ditu interes-tasak, % 3,50eraino. Horrela, Europako Banku Zentralak dirua malgutzeko zikloari ekin dio berriro, uztaileko bileran eten ondoren, orduan diruaren prezioari eustearen alde egin baitzuen.

Espainiako Estatuan urtebeteko inflazioa % 2,3an kokatu da, iazko uztailetik izandako tasarik txikiena. Halaber, elikagaiak % 2,5 garestitu dira batez beste urtebetean, ia hiru urtean izan den igoerarik txikiena.

Udako geldialdiaren ondoren, diru-politika lasaitzen jarraituko du Europako Banku Zentralak. Ekonomialarien arabera, EBZk 25 puntu basiko murriztuko ditu interes-tasak. Bileran Jose Luis Escrivak Espainiako Bankuko gobernadore gisa parte hartuko du, lehendabiziko aldiz.

Aurtengo Diadako mobilizazioen lelo nagusia Tornem als carrers izan da. Entitate sozial independentistek eskatu diete herritarrei kalera ateratzeko berriro, eta keinu bat egin diote, horrenbestez, Kataluniako prozesu subiranistaren garai gorenean, duela sei-zortzi urte, independentziaren aldeko manifestazioetan kantatzen zen Els carrers seran sempre nostres (Kaleak beti izango dira gureak) leloari. Dena den, gaur, Kataluniako egun nazionalean, Xavier Antich Omnium Culturalen presidenteak ohartarazpen bat egin du agerraldi batean: «Ez gaude hemen nostalgia elikatzeko. Ulertu behar dugu ez gaudela 2017an, 2024an baizik». 2017an, urriaren 1eko erreferendumaren atarian, milioi bat lagun inguruk parte hartu zuten Diadako mobilizazioan; gaur, Bartzelonan, 60.000 inguruk, Udaltzaingoaren arabera, Frantziako tren geltokiaren eta Garaipen Arkuaren arteko ibilbidean. Handia da aldea, nahiz eta Gironan, Lleidan, Tarragonan eta Tortosan ere egin dituzten aurten manifestazioak —orotara, 75.000 manifestari inguru—. Zenbakiak gorabehera, Antichek nabarmendu du independentismoak ez duela «amore eman», ez duela emango, eta «elkar gaitzestearen fasea» bukatzera deitu du; zuzenean aipatu gabe, baina, batez ere, Junts eta ERC Esquerra Republicana kritikatuz. Finean, berriro ekiteko eskatu die independentistei. Diadako mobilizazioak Eta Rosa Vallespinek (Premia de Mar, Katalunia, 73 urte), adibidez, uste du ulertu duela mezua, badakiela zertara joan den Bartzelonako mobilizaziora, ANC Biltzar Nazional Katalanak, Omnium Culturalek eta AMI Independentziaren Aldeko Udalerrien Elkarteak, besteak beste, elkarrekin antolatutakora: «Ikus dezaten ez dugula atzera egin; erakusteko oraindik hemen gaudela». Eta bai, independentistak oso presente daude Katalunian: Generalitatearen CEO Iritzia Ikertzeko Zentroaren azken barometroaren arabera —uztailean kaleratu zuen—, herritarren %40 daude independentziaren alde. Baina 40 urteren ondoren, subiranismoak gehiengoa galdu du aurten parlamentuan, eta testuinguru horretan egin dira gaurko manifestazioak. «Begira, komertziala naiz. Katalunia osoan bidaiatzen ari naiz, eta esan diezazuket inongo independentistak ez diola utzi kide izateari», azpimarratu nahi izan du Jordi Solak (Mataro, Katalunia, 59 urte). Iruditzen zaio, bide batez, alderdiekiko sentitutako etsipenak bultzatu zuela maiatzean egindako Kataluniako Parlamenturako hauteskundeetan abstentzioa handia izatea: %42koa. Orduan, 2017ko bozen aldean, 800.000 boto galdu zituzten alderdi independentistek. «Lanak bukatu» behar direlakoan dago. Hain justu, hitz horiek erabilita asmo hori zuela jakinarazi zuen Marta Rovira ERCren idazkari nagusiak aurreko uztailean, sei urteko erbestealditik itzultzean. Barre etsia egin du Solak. «Edo herriak bukatzen du, edo ez du inork bukatuko». Aragonesen eta Illaren aurkako kartel bat, gaur, Bartzelonan. QUIQUE GARCIA / EFE Alex Vallesek (Terrassa, Katalunia, 33) ez du hain argi ikusten. «Herritarrek ikusten badute haiek bakarrik tira egiten diotela gurdiari, hau ez doa inora». Behin prozesu subiranistaren fase bat, gutxienez, amaituta, eta parlamentuan gehiengoa galduta, alderdiei dagokie etorkizuneko beren bide orriak eguneratzea. CUPek, Juntsek eta ERCk kongresuak dituzte datozen asteetan; irailaren 21ean, urriaren 25, 26 eta 27an, eta azaroaren 30ean, hurrenez hurren. «Kontzientziazioa» 2012an hasi ziren egiten Diadako mobilizazioak. Bi gertaerak bultzatu zituzten. Batetik, 2010ean, Espainiako Auzitegi Konstituzionalak murriztu egin zuen 2006an galdeketa bidez onartutako Kataluniako estatutu berria. Bestetik, 2012an bertan, Madrilek —PP zegoen orduan gobernuan— atea itxi zion Artur Mas Generalitateko presidenteak, parlamentuaren oniritziarekin, proposatutako zerga itunari. ERCk eta PSC Kataluniako Sozialisten Alderdiak uztail amaieran adostutako Kataluniarentzako finantzaketa eredu propioa Masek aurkezturikoaren oso-oso antzekoa da, adituek diotenez. Eta aurtengo mobilizazioan antolatzaileek mahai gainean jarri nahi izan dituzte Espainiako Estatuaren barruan egoteagatik Kataluniak pairatzen dituen «bidegabekeriak», eta uste dute horiek harreman zuzena dutela jasaten duen «espoliatzearekin». «Herritarrek ikusten badute haiek bakarrik tira egiten diotela gurdiari, hau ez doa inora» ALEX VALLES Kataluniako herritarra Hori aintzat hartuta, «kontzientziazio lanean» arreta jarri behar delakoan dago Joaquim Reina (Mataro, Katalunia, 42 urte). «Baina bueno, errealista ere banaiz…». Manifestazioa hasi aurretik, Garaipenaren Arkuaren zabalguneko aldeetako batean dago, zuhaitzen gerizpean —eguzkipean bero egin du Bartzelonan— bikotekidea erostear den enpanadilla argentinar bat jateko pronto. Zeren, Diadako manifestazioak azoka ere bihurtzen dira. Zabalgune horretako bi aldeak, goitik behera, postuz beteta egon dira, zernahi erosteko, tokikoa produktua izan ala ez: likoreak, olibak, almendrak, galtzerdiak, gazta, diskoak, laranja zukua… «Hemen denetarik dago!», esan du pertsona batek pasieran ari zela, liluratuta bezala harrituta. Baita, noski, independentismoarekin lotutako merchandising-a ere. Kaleko saltzaileak ere aritzen dira Diadan esteladak saltzen, nahiz eta horietako batek behintzat hobe luke zenbakien ordena aldatzea eskaintza egitean. «Bi, bosten prezioan!». Lapsus linguae bat, zer bestela. Illaren «pluraltasuna» Lluis Llach ANCren presidenteak ERC kritikatu du mobilizazioen atarian eman dituen elkarrizketetan: azken urteetan izan duen estrategiagatik, eta, azkenean, Salvador Illa PSCkoa Generalitateko presidente izateari bide emateagatik. Eta gaurko manifestazioetan ikus zitezkeen ERCren aurkako mezu batzuk, bai; pertsona batek, adibidez, hau idatzia zuen kartel bat zeraman: Nahikoa da, jatunak. ERCk bere burua saldu du. Nolanahi ere, Nacio Digital agerkariak jaso duenez, Juntsen eta ERCren, bien, aurkako oihu batzuk ere entzun dira, biei ohartaraziz herritarren pazientzia bukatu dela. Illa, aldiz, ez da manifestazioan egon. 2012az geroztik, Artur Mas (2012-2015) ez beste Generalitateko presidente guztiek parte hartu dute Diadako mobilizazioetan: Carles Puigdemontek (2016an eta 2017an), Quim Torrak (2018an eta 2019an) eta Pere Aragonesek (2021ean eta 2023an; 2022an, ez). Baina Illa ez da independentista. Hori bai, Diaden bezperan Generalitateko presidenteari dagokion mezu instituzionala plazaratu zuen atzo Generalitateko jauregitik, eta hori baliatu, ohikoa duen ildoan, Kataluniaren «aniztasuna» eta «pluraltasuna» aldarrikatzeko. «Kataluniar guztiona da Diada». Merce Vigerren (Bartzelona, 71) ustez, Illa da «Katalunian [Espainiako Konstituzioaren] 155. artikulua ezartzea bultzatu zuena». Orain, ordea, hura da presidentea. Vigerrek baikorra izan nahi du: «Independentismoa berpiztu zen frankismoaren ondoren, eta orain ere berpiztuko da». Marian Subiratsek (Bartzelona, 53) pentsatzen du «lider bat» behar dela. «Hau guztia ezin da herritarron bizkar utzi; geure betebeharrak dauzkagu».

Lehendik urratutako bidean aurrera segitzeko asmoz, Sormenean hezi, kulturan bizi jardunaldia antolatu du Kultur Sorkuntzaren Transmisioa egitasmoak. Zehazki, hirugarren aldia da egiten dutela, eta, iragarri dutenez, aurten batik bat hedabideei eginen diete so, erne; euskarazko kulturgintzaren transmisioaren eta hedabideen arteko loturari erreparatuko baitiete. Hau da: adibidez, aztertuko dute komunikabideek zer eginkizun duten kulturaren hedapenean, zehazki zer rol jokatzen duten egun, eta hutsuneak nola bete litezkeen. Izan ere, aurrez ere garbi ondorioztatua dute gabeziak badaudela. Urriaren 26an eginen dute jardunaldia, Azpeitian (Gipuzkoa). Besteak beste, Ahotseneak, Bertsozale Elkarteak, EIZIEk eta Lanarteak antolatu dute jardunaldia —Azpeitiko Udalaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntzarekin—, eta gaur Azpeitian eginiko agerraldian eman dituzte egitarauaren gaineko detaileak. Jarduera nagusiak hauek dira: azterketa sakon bat, mahai inguru bat eta bi hitzaldi. Azterketa Behategiak eta Elhuyarrek gidatuko dute, eta, diotenez, espero dute «kualitatiboki sekulako garrantzia duten» ondorioak ateratzea. Emandako esplikazioen arabera, Euskal Herriko hamar komunikabide digitaletan aztertuko dituzte ikusteko euskarazko kulturgintzak zer presentzia duen; hain zuzen, berria.eus da laginean sartu duten hedabideetako bat. Datu bilketa egiteko, 2023an Kultura kategorian argitaratutako edukiak bilduko dituzte, eta horiei xehe erreparatuta —ikusita, esaterako, aipatzen diren kulturgileak euskaldunak diren edo ez— aterako dira behar adina ondorio. Bestalde, datuei ez ezik hausnarketei eta esperientzien plazaratzeari inportantzia emateko helburuz, mahai inguru bat antolatu dute jardunaldirako. Izenburua, hauxe: Zertan da euskarazko kulturgintzaren komunikazio-jarduna? Inma Errea itzultzaile, idazle eta kazetariak gidatuta, solasean arituko dira Iñaki Etxeleku aktore, kultur eragile eta BERRIAko kazetaria, Ane Zuazubiskar bertsolari eta kazetaria, eta Josune Velez de Mendizabal aktore, ipuin kontalari eta kazetaria. Mahai inguruak bi ordu irautea aurreikusi dute antolatzaileek. Diagnostikotik harago Mari Jose Telleria Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura zuzendaria izan da egitasmoaren aurkezpenean mintzatu direnetako bat, eta, hain justu, berak nabarmendu du jardunaldiaren xedea ez dela mugatzen ondorioak atera eta diagnostikoa egitera: «Irtenbide eraginkorrak behar ditugu». Hain zuzen ere, balizko irtenbideei begirakoak dira jardunaldian izanen diren beste bi jarduera: bi hitzaldi izanen dira, zehazki, eta Kultur kuotak hedabideetan: Nazioarteko ereduak izenburupean jaso dituzte biak. Emandako informazioaren arabera, asmoa da Hego Euskal Herrian ez beste tokietan indarrean diren zenbait lege eta plani erreparatzea, aztertzeko zer neurri izan litezkeen eredu euskarazko kulturari mesede egiteko. Hitzaldietako batean, Amagoia Gurrutxaga Uranga Lanarteko koordinatzailea mintzatuko da, kultur kuotek nazioartean izandako bilakaeraz. Bigarrenean, Pol Cruz-Corominas arituko da —Plataforma per la Llengua-ko kidea da— , Kataluniako egoeraz eta Espainiako ikus-entzunezkoen lege berriaz. Eman dituzte pistak dagoeneko. Esate baterako, galdera hauek planteatuko dituzte hitzaldietan: azken urteotan zergatik areagotu da kultur kuoten beharra? Eta, bestalde, hizkuntza gutxituetan ardaztutako kultur eta komunikazio sistemei zein ekarpen egin diezaieke kuoten ezarpenak? Gainera, adibide bat ekarri dute gogora, aurrerapen gisa: Frantziako Gobernuak legez zehazten du irratiz zabaldutako musikaren zer portzentajek behar duen Parisek ofizialtzat dituen hizkuntzetan kantatua.