Senar ohiaren tratu txarrengatik, semearekin Eskoziatik ihes egin zuen Astrid Lejueek otsailean, eta Euskal Herrira itzuli, amaren etxera, Angelukoa baita sortzez (Lapurdi). Iritsi bezain laster, bere abokatuarekin bildu zen, eta

Gozoa eta Raul Garcia de Haroren kontura. Halakoa izatekoa zen Osasunaren lehen tragoa Espainiako Kopan. Baina azken unean ozpindu egin zaio. Izan ere, Iker Benitok zorigaiztoko lesio izan du belaunean, partida amaitzear zela. Gorritxoak hurrengo kanporaketan izango dira, aise irabazi baitute Sant Jordiren zelaian: 0-5. Gainera, Raul Garcia de Harok hiru gol sartu ditu. Baina Osasunako kideak burumakur itzuliko dira etxera, probak egiteko zain, Iker Benitok denbora luzez eman baitezake jokatu gabe. Osasuna bost kategoria baxuagoko taldea zuen aurrean: Sant Jordi, Mallorcakoa (Herrialde Katalanak). Hamaikakoan aldaketak egin ditu Alessio Liscik, eta Osasunaren bigarren taldeko lau jokalari hasieratik aritu dira: Mauro, Pedroarena, Osanbela eta Jon Garcia. Agertoki aparta zen hiru gazteentzat, lehen taldean egoteko aukerak dituztela erakusteko. Aulkian utzi ditu, berriz, minutu gehien jokatzen dituzten jokalariak. Partida motel joan da, erritmo gutxirekin. Osasunari kostatu egin zaio neurketari beste martxa bat sartzea. Baloiarekin hobeto egon da, baina ez du lortu aukerarik sortzea. San Jordi, berriz, bi aldiz gerturatu da Aitor Fernandezen atera. Horietako batean Pedro Rodriguezi langatik gertu joan zaio errematebat. Ausart lehiatu dira etxekoak, irabazteko galtzeko baino gehiago zutenaren jakitun. Osasunan jokalaririk arriskutsuenak hauek izan dira: Iker Benito eta Raul Garcia de Haro. Gorritxoek hiru abagune izan dituzte partidaren lehen ordu erdian, baina ez dute asmatu. Osasunari kostatu egin zaio zelai erditik aurrera jokoa lotzea, zelaiaren egoerak ere ez die lagundu. Izan ere, San Jordiren futbol zelaia belar artifizialekoa da, eta baloiak bote asko egiten zuen. Azkenean, 34.minutuan kendu dio Osasunak giltzarrapoa San Jordiren ateari. Penaltiz lortu du. Custodiok gainetik eraman du Pedroarena area barruan, eta epaileak zigorra adierazi du. Raul Garcia de Harok jaurti du. Alejandro Colllek asmatu egin du baloiaren norabidea, baina gogorregi zihoan, eta baloia sareetara joan da. Gol horrek patxada eman behar zion Osasunari, eta hala argitasun gehiago izatea lortu behar zuen. Sant Jordik duin lehiatzen jarraitu du, baina gorritxoek bigarren gola sartu dute 42. Berriro ere Raul Garcia izan da asmatu duena, jokaldi on bat ondo biribilduz. Errenta horrekin Osasuna lasai joan da atsedenaldira. Bigarren zatia hasi eta berehala bi aukera on izan ditu etxeko taldeak. Hortik aurrera norgehiagokaren erritmoa jaitsi egin da, kanporaketa ia erabakita zegoelako. Dena den, San Jordik eutsi egin dio, eta aukera izan duenean ondo atera da erasora, eta abaguneren bat izan du gola egiteko: Olmedok eta Galllardok. Baina golak egin dituena Osasuna izan da, beste hiru hain zuzen. Hirugarrena berriro ere Raul Garcia de Harok sartu du, Iker Benitok emandako pase on bati esker (61. min). Hala, baloiarekin joango da etxera. Laugarrena Budimirrek sartu, area txikian egindako erremate batekin (83. min.). Aurrelariak igandean Celtaren aurka huts egin zuen penaltiaren arantza atera ahal izan du. Bosgarrena Barjak sartu du, jaurtiketa on batekin. Aurrena langan jo du baloiak, bainasareetara joan da. Bost minutu falta ziren neurketa amaitzeko. Dena erabakita zegoen. Halakoetan gauza bakarra nahi izaten da: inork minik ez hartzeko. Baina gaurkoan, zoritxarrez, bestelakoak izan dira gauzak. Iker Benitok tupust egin du San Jordiko jokalari batekin, eta belauna lurrean jartzerakoan konturatu da zerbait larria zuela. Min keinuak etengabeak ziren, eta negarrez zegoen jokalaria. Proben zain, belaunean zerbait larri izan dezake. Aho zapore txar horrekin amaitu da neurketa. Portugaleteren ezustea Gaur jokatu duten beste euskal taldeen artean, Portugaletek eman du ezustea. 1-0 irabazi dio Valladolidi, eta hurrengo kanporaketarako sailkatu da. Eibarrek ere lortu du aurrera egitea, 2-4 hartu baitu mendean Naxara. Mutilverak, haatik, galdu egin du Zaragozaren aurka (1-3), eta Arenasek 3-0 Numantziaren kontra. Bihar, Eguesibarrek Andorra jasoko du (19:30), eta derbia izango dute Getxok eta Alavesek (20:00). Sant Jordi-Osasuna Sant Jordi: Alejandro Coll (Verger, 83. min.); Cameron, Gary Ruíz, Custodio (Álex Valiente, 53. min.), Font, Gallardo; Llinas (Caseiro, 53. min.), S Roque (Olmedo, 67. min.), Olmedo; Pons (Caseiro, 67. min.),eta Pedro Rodríguez. Osasuna: Aitor Fernández, Íker Benito, Jon García (Arroyo, 46. min.), Jorge Herrando, Juan Cruz (Chasco,.61. min); Etxegoien (Budimir, 66. min.), Íker Muñoz, Pedroarena (Torro, 61.min.); Osambela, Raul García (Ruben García, 77. min.) eta Kike Barja. Golak: 0-1: Raul Garcíak (p, 34. min.). 0-2: Raul Garciak (43. min.). 0-3: Raul Garcíak: (62. min) 0-4: Budimirrek (83. min.). 0-5: Kike Barjak (86. min,).

Elkarretaratzea egin du LAB sindikatuak Iruñeko Udaletxe plazan, 0-3 zikloko haur eskolen egoera salatzeko. Sindikatuaren irudiko, zentro horietako lan baldintzek «okerrera» egin dute ikasturte honetan, bi motiborengatik: lanaldi partzialen ugaritzea eta hizkuntza eredu mistoen orokortzea. Bi arazo horientzako konponbidea galdegin diote Iruñeko Udalari. Eskoletako hizkuntza ereduei buruz solastatu dira lehenbizi: «Aurreko ikasturtean lau eskola misto zeuden, 2025-2026ko ikasturtean beste bat gehitu dute, eta, gainera, talde politikoek sinatutako akordioaren ondoren, gehiago irekiko dituzte». Baina, zer dira eredu mistoko eskolak? Funtsean, bi edo hiru hizkuntza eredutako ikasleak eta hezitzaileak zentro berean biltzean datza. Buztintxuri, Lezkairu eta Arrosadia auzoetako eskoletan, adibidez, euskara-ingelesa eta gaztelania-ingelesa ereduak eskaintzen dituzte. Ikastetxe bakarrak eskaintzen du euskara hutsezko murgiltze eredua: Izartegi haur eskolak, Txantrea auzoan. «Iruñeko Udalaren haur eskoletako langileok, zentro horietako zuzendariekin bat, urteak daramatzagu komunikazio hizkuntza bakarrean oinarritutako eredua defendatzen eta eskatzen. Izan ere, aski ongi frogatua dago pedagogiaren, lanaren eta antolaketaren aldetik eskola mistoek ez dutela funtzionatzen», salatu dute LABeko ordezkariek gaurko elkarretaratzean. Gaineratu dute zenbait bilera egin dituztela talde politiko guztiekin, baina udalak jarraitzen duela haur eskolak «truke politikorako txanpon gisa» erabiltzen. Sindikatuaren ustez, beste arrazoi bat ere bada haur eskoletako lan baldintzen okertzea azaltzeko: lanaldi murriztuko kontratazioak. «Adierazgarria da, lantalde organikoan, zenbatekoa den lanaldi murriztuen kopurua: ia %47koa langile laguntzaileen artean, eta %29koa hezitzaileen artean. Ikasturte honetan, baina, jardunaldi partziala duten hezitzaileen kopurua %45era igo da». Lanaldi murriztu horiek osatzeko eskatu dio LABek Iruñeko Udalari, «lantaldeen baldintzak duintzeko eta Nafarroan bizi dugun errealitate sozial eta ekonomikora egokitzeko». Salatu dutenez, baina, udalak kontrakoa egin du: lanaldi partzialeko langile gehiago kontratatu. «Erabat onartezina da: eskoletako haurren familiek behar eta merezi duten zerbitzuaren kalitatea bermatze aldera, beharrezkoa da lanaldi osoko kontratua duten langileen kopurua handitzea, hezkuntza talde egonkor eta sendoak osatu ahal izateko». Haur eskoletako hezitzaileena «sektore feminizatua» eta lan baldintza makurrekoa izanda, langileek «aintzatespen soziala, ekonomikoa eta politikoa» behar dutela gaineratu du LABek: «Beraz, ezin dugu onartu kontratu partzialek dakarten prekaritate hori betikotzea». Bukatzeko, sindikatuak ohartarazi du egoera konpondu ezean ez dutela baztertzen grebara jotzea.

Ezin zuen huts egin Realak, Espainiako Kopako lehen kanporaketa gainditzeko obligazioa zuen, eta lortu du. Hala ere, ez dute pozik amaitu partida txuri-urdinek, edo ez lukete bukatu beharko. Hasi eta gutxira gola sartu arren, lehen zati oso txarra jokatu dute, eta minutu luzez hobea izan da aurkaria: Negreira, Galiziako preferente mailakoa; hau da, bost maila beherago dagoen talde bat. Bigarren zatian esnatu dira donostiarrak, eta beste itxura bat eman dute: bai jokoan, bai erritmoan. Azkenerako, 0-3 bukatu da. Hala ere, beste behin, agerian geratu dira Sergio Franciscoren taldeak dituen hutsuneak. Reala ezinean dabil denboraldi honetan: makal aritu da partida gehienetan, zaleak haserretzeraino. Bada, Negreiraren aurkako lehen zatia ikusten ere desesperatuko ziren asko. Garrantzitsuena egin du: irabazi, eta aurrera egin. Baina nola. Eta ez da ahaztu behar parean nor zuen. Espero zitekeen txuri-urdinek izatea baloiaren jabetza, eta atzean kokatzea Galiziako taldea. Eta halaxe hasi da partida. Erasokor ekin diote lehiari Realeko jokalariek, Zakharian gidari, eta partidari neurria hartu nahian aritu dira Negreirakoak. Sadiq izan da lehen minutuetako protagonista nagusia. Aurrelaria majo saiatu da, eta presioan gogor lan egin du, baina onetik eta txarretik izan du. Bi aukera garbi-garbi huts egin ditu, barkaezinak zirenak, eta trakets aritu da jokaldi askotan. Kontrara, hark eman du lehen goleko pasea, 13. minutuan. Jokaldi ona egin du eskuin hegaletik, irmo sartu da area barrura, eta Gotiri atzera pasea egin dio, hark baloia sarera botatzeko. Hain zuzen, azkar sartu du lehen gola Realak. Bazirudien zailena eginda zuela, eta gozatzeko partida izan zitekeela. Baina ezta pentsatu ere. Hogeigarren minututik aurrera partidaren kontrola galdu dute, eta apal aritu dira. Erritmoa bizitu du etxeko taldeak, eta utzikeriaz erantzun dute txuri-urdinek. Atsedenaldira arte arrisku gehiago sortu du Galiziako taldeak, nahiz Marrero atezainak ez duen apenas parte hartu behar izan. Goian presio itogarria egin du Negreirak, eta Realari asko kostatu zaio aurrera egitea. Gainera, donostiarrak hain galduta ikusita, konfiantza hartu dute galiziarrek, eta parez pare lehiatu dira. Kezkagarria zen partidaren gidoia, eta, batez ere, taldea ematen ari zen itxura. Oso zaila da halako talde batek goreneko klub baten aurka ezustekoa ematea, baina, ordura arte ikusitakoak ikusita, nork jakin. Jarrera eta jokoa aldatu behar zituen Realak, bai ala bai, eta aldageletatik bueltan egin du. Kanporaketa ahalik azkarren erabakita uzteko asmoz zelairatu dira txuri-urdinak, erasokor, eta Zakharianen oinetatik iritsi da saria, 54. minutuan. Erdilariak irrist egin eta behartuta egin du jaurtiketa area kanpotik, baina ona, eta atezainak ezin izan du ezer egin. Pixkanaka, nekea sumatzen hasi dira aurkariak, eta Reala izan da nagusi, baina joko ikusgarria egin gabe. Etxekoek ez dute etsi, gainera. 82. minutuan sartu du hirugarren gola Donostiako taldeak, partidako azkena. Jokaldi ona josi dute txuri-urdinek, eta area barrutik jaurtiketa indartsua egin du Turrientesek. Haren aurpegiera serioak, hala ere, garbi utzi du ez zela gustura oro har partidan egindakoarekin. Kopako lehen kanporaketetan ohikoa izaten da gehien jokatzen ari direnei atseden ematea, eta gutxien ari direnen alde egitea. Halaxe egin du Realeko entrenatzaileak, baina zelairatutako guztiak ziren lehen taldeko jokalariak. Kanporaketa gainditu dute, bai, baina nola. Gainerakoen txanda Euskal Herriko bederatzi taldek jokatuko dute guztira Kopako lehen kanporaketa, eta Realak izan da jokatzen lehena. Hurrengo egunetan izango da gainerakoen txanda: Sant Jordi-Osasuna (asteazkenean, 19:00etan), Mutilvera-Zaragoza (asteazkenean, 19:00etan), Numantzia-Arenas Getxo (asteazkenean, 20:00etan), Naxara-Eibar (asteazkenean, 20:00etan), Portugalete-Valladolid (asteazkenean, 20:00etan), Eguesibar-Andorra (ostegunean, 19:30etan) eta Getxo-Alaves (ostegunean, 20:00etan). Negreira-Reala Negreira. Dacuña (Bedrullas, 82. min.) ; Sanchez, Lopez, Paco (Liñares, 72. min.), Diego; Freire, Lagares, Martin Pereira (Hugo Vazquez, 82. min.); De Selia (Mayan, 82. min.), Suarez eta Adrian Pereira (Raul Garcia, 72. min.) . Reala. Marrero; Aihen, Caleta-Car, Aritz, Odriozola (Aramburu, 78. min.); Turrientes (Soler, 84. min.), Sucic, Zakharian (Sergio Gomez, 71. min.); Goti, Marin (Gorrotxa, 71. min.); eta Sadiq (Oiartzabal, 78. min.). Golak. 0-1: Gotik (13. min.); 0-2: Zakharianek (54. min.). 0-3: Turrientesek (82. min.)

Ez da Israelek Gazarako menia hausten duen lehen aldia. Bi aldeek Donald Trump Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak proposatutako akordioa sinatu eta gero, urriaren 10ean etetekoak ziren bonbardaketak eta; orduz geroztik, ordea, Gazako Gobernuak salatu du Israelgo armadak 125 aldiz «urratu» duela akordioa, eta 94 gazatar hil direla haren erasoetan. Hamas Palestinako talde islamistak Israelgo tropei eraso egin diela argudiatuta, Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak Gaza «berehala» bonbardatzeko agindu du arratsaldean, «bortizki» bonbardatu ere; hala dio lehen ministroaren bulegoak gaur kaleratu duen ohar batek. Iragarpena egin eta ordubete pasatxo geroago heldu da lur eta aire bidezko erasoaldia; Al-Jazeera hedabidearen arabera, Gaza hiriaren luze-zabalean jaurti dituzte bonbak, eta misil horietako batek Al-Xifa ospitaletik gertu egin du eztanda. Iturri horrek jakinarazi du gutxienez bederatzi lagun hil dituztela Gaza hirian eta Khan Yunisen egindako erasoetan, eta beste hamabost zauritu dituztela. Zenbait hedabidek kaleratu dute Israelgo tropei tiro egin dietela gaur Rafahn, eta hark erantzun egin duela. Israel Katz Israelgo Defentsa ministroak adierazi du, ohar bidez, Hamasek «ordaindu» egingo duela Rafahn zeuden militarrei eraso egiteagatik, eta gatibuen gorpuen itzulera oztopatzeagatik ere bai. «Marra gorria ari da gurutzatzen, eta armadak indarrez erantzungo dio», erantsi du. Hamasek esan du ez duela zerikusirik eraso horrekin. Oraindik Hamasek gatibu hartutako hamahiruren gorpuak geratzen dira Gazan. Al-Jazeera harremanetan jarri da Suhail al-Hindi Hamasen buruzagietako batekin, eta hark esan dio ez dutela gorpuen entrega «atzeratu» nahi: «Israelek ohartu behar du engaiatuta gaudela, eta akordioa hausten dugula egozteari utzi behar diola». Erantsi du «ahalegin guztiak» egin dituztela hilotzak berreskuratzeko, eta edozein atzerapen Israelen «erantzukizuna» dela. Gaur, talde islamistak jakinarazi du horietako bat berreskuratu duela Israelen erasoek eraitsitako eraikinen hondakinen artetik. Arratsaldean entregatzekoa zen gorpu hori, nahiz eta atzera egin duten Al-Qassam Brigadek, hau da, Hamasen adar armatuak; tregoa haustea leporatu diote Israeli. Ohar batean, brigadakoek azpimarratu dute Israelgo armadaren edozein erasok «oztopatu» egingo dituela «gorpuak bilatzeko, induskatzeko eta berreskuratzeko operazioak», eta horrek hamahiru gorpuen entrega zailduko duela. Israelek, berriz, gorpuen hondeaketak «antzeztea» egotzi dio Hamasi, argudiatuz horiek aldez aurretik lurperatzen dituztela, ondoren indusketa lanak egiteko garaian Gurutze Gorria «aurkikuntzaren» lekuko izan dadin —erakunde hori arduratzen da gatibuen gorpuak jasotzeaz eta Israeli entregatzeaz—. Hala adierazi du gaur herrialdeko Atzerri Ministerioak, sare sozialetan idatzitako mezu batean: «Gezurra dio Hamasek. Badakite non dauden gatibuak. Antzeztutako hondeaketak neurrigabekeria dira, eta arriskuan jartzen dute su etena». Ministerioak ziurtatu du hori frogatzeko «grabazioak» dituztela, eta argitaratu egin ditu. Hamas lies. They know where the remaining hostages are. Staged excavations are not only abusive – these violations endanger the ceasefire. Drone footage shows Hamas moving & reburying body remains – then staging a false discovery for the Red Cross to witness. pic.twitter.com/PBtA7xSOo4 — Israel Foreign Ministry (@IsraelMFA) October 28, 2025 Erasoak eraso, AEBek uste dute bereari eutsiko diola Trumpen «bake planak»; izan ere, Israelen eta Hamasen arteko tregoa ez da bertan behera geratu, James David Vance AEBetako presidenteordeak gaur kazetariei esan dienez: «Horrek ez du nahi esan ez denik egongo liskarrik han-hemenka». Bestalde, Israelgo armadak jakinarazi du hiru miliziano hil dituela gaur Zisjordanian, ohar bidez azaldu duenez. Tropek «zelula terrorista bat» atzeman dute kobazulo batean, eta haien aurka tiro egin dute; ondoren, kobazulo hori bonbardatu dute, «azpiegitura terrorista hondatzeko». Israelen «eguneroko» erasoak ikusita, Libanok menia gainbegiratzeko mekanismoa martxan jartzeko exijitu du Israelek areagotu egin ditu azken asteetan Libanoren aurkako erasoak. Hori dela eta, Beirutek exijitu du martxan jarri beharra dagoela iazko azaroan adostutako menia akordioa gainbegiratzeko mekanismoa. Hala eskatu diote Joseph Aun presidenteak, Nawaf Salam lehen ministroak eta Nabih Berri parlamentuko bozeramaileak Morgan Ortagus AEBetako ordezkariari gaur, bilera banatan. Bost kidek osatzen dute mekanismo hori —tartean, Frantzia eta AEBak—. Israeli menia urratzea eragozteko ardura duela gogorarazi dute Libanoko agintariek. 2023ko urrian Israelek Gazako erasoaldia gogortu zuenetik iazko azarora bitartean, Hezbollah Libanoko talde xiitaren eta Tel Aviven arteko gatazka are eta gehiago gaiztotu zen. Azaroaren 27an sinatu zuten menia —AEBak, Frantzia eta Libano izan ziren bitartekariak—, baina Tel Avivek ez ditu eraso guztiak eten; gainera, Berrik salatu duenez, azken asteetan «egunerokoak» izan dira. Libanoko Osasun Ministerioaren arabera, urrian hogei pertsona baino gehiago hil dituzte Israelgo armadaren erasoek. Eta NBE Nazio Batuen Erakundeak jakinarazi duenez, su etena indarrean denetik Tel Avivek 111 pertsona hil ditu Libanon .

Fiskaltzak sei urte galdegin zituen, eta bost izanen dira azkenean: zazpi urteko neska bati eta haren amari sexu ukituak egiteagatik, kartzela zigorrera kondenatu dute 21 urteko gizon bat gaur, Baionako auzitegian; kargugabetzea galdegiten zuen hark. 2024ko urrian iragan ziren gertakariak, duela urte bat justu: lehenik amari egin zion eraso, «familiako kide batek alokatzen duen etxean», Ici Pays Basque irratiaren arabera; erasotzailea familia horren hurbilekoa omen zen, eta horregatik zegoen haien etxean, Bokalen (Lapurdi). Eraikinetik atera, eta alabari pasealdian joateko proposatu zion, «Guilhou oihanera buruz». Orduan gertatu ziren alabaren kontrako erasoak. Auzitegi gelan, Ici Pays Basque irratiaren arabera betiere, gizonak argudiatu zuen pasealdiarena neskaren ideia izan zela, eta erasorik gertatu izana berak «asmatuko zuela, gurasoek bultzaturik». Alta, alabak auzian parte hartu zuen, eta bere lekukotasuna kontatu; abokatuak bere «bezero gaztearen kuraia» azpimarratu zuen. Polizia aferan sartu zenerako, familiako aitak gizona jipoitu zuen, Guilhou oihanean berean, jakin ondotik zer gertatu zen bere emaztearekin eta alabarekin.

Shigellosiak eragindako sintomak dituzten bost lagunen kasuak detektatu ditu Osakidetzak Bilbon egunotan. Bakterio batek hesteetan eragindako infekzio bat da shigellosia, eta sukarra, sabeleko mina eta beherakoa dira sintomarik ohikoenak. Bost kasuren berri eman du Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak, baina onartu du baieztatzeko daudela oraindik beste zenbait. El Correo egunkariaren arabera, hogei bat lagun eritu dira dagoeneko, eta eskola baten inguruan agertu dira kasu guztiak. Osasun Saila ikertzen ari da zerk eragin dituen kasuok. Saileko epidemiologoak ari dira lan horretan, Bilboko Udalarekin lankidetzan. Gorozkiekin-eta kontaktuan egoteagatik sortzen da gaitza, baina, adierazi dutenez, eriek edandakoak eta jandakoak-eta aztertuta, oraindik ez dute atzeman higiene falta erakusten duen inolako arazorik edo irregulartasunik. Oinarrizko prebentzio neurri moduan, osasun agintariek gogorarazi dute oinarrizkoa dela jan aurretik eta komunera joan ondoren eskuak garbitzea. Azaldu dute, halaber, higiene eskaseko tokietan errazagoa dela gaixotasuna hedatzea. Kasurik gehienetan, infekzioak hobera egiten du lau-zazpi egunen bueltan. Hala ere, adinekoen eta ume txikien artean izan liteke osasun arazo larriagoen abiaburu ere. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak adierazi du orain arte erregistratu dituzten paziente guztiak hobera egiten ari direla.

Carles Puigdemont JxC Junts Per Catalunyaren liderrak iragarri du PSOE Espainiako Alderdi Sozialistari emandako babesa «puskatzea» erabaki dutela, eta oposizioan arituko direla hemendik aurrera. JxCk horretarako asmoa du, behintzat: Perpinyan (Ipar Katalunia) bildu da gaur buruzagitza, eta PSOErekin duen harremana haustea proposatu du. Dena den, azken erabakia militanteek hartuko dute: horretarako, barne bozketa bat egitekoak dira asteazkenetik ostegunera bitarte. PSOEk eta JxCk duela ia bi urte egin zuten ituna, zenbait eskakizunen truke alderdi katalanak Pedro Sanchez Espainiako presidente izendatzearen alde bozka zezan inbestidura saioan. «Pazientzia eduki dugu», esan du Puigdemontek arratsaldean eman duen prentsaurrekoan. Lorpenak lorpen, uste du legegintzaldi honetan ez dela «nahikoa» lortu, eta «atzerapausoak» egon izana ere gaitzetsi du: «Gauzatzen ez den itun bat akordio hautsi bat da». Oraindik ez dago argi kontsulta horretan zer galdetuko dieten militanteei; alderdiak ezohiko bilera nazional bat egingo du bihar arratsaldean, eta hartan zehaztuko dute zer galdera egingo dieten —asteazkeneko 10:00ak eta osteguneko 18:00ak artean erantzun ahalko dute—. Argi dago, ordea, Puigdemonten ustez Sanchezek ez duela hitza bete, eta ez dituela aurrera eraman bi alderdiek 2023ko azaroan sinatu zuten akordioan jasotakoak; tartean, amnistia legea Kataluniako prozesu subiranistan parte hartutakoei aplikatzea —duela lau hilabete Espainiako Auzitegi Gorenak erabaki zuen Puigdemonti ez aplikatzea—, migrazio eskumenak eskualdatzea eta katalana ofizial bilakatzea Europako Batasunean. JxCekoak ez du aipatu zentsura moziorik, eta ez du eskatu hauteskundeak aurreratzeko. Hori bai, «hausnartzeko» esan die sozialistei: «Ez gaude prest Kataluniari laguntzen ez dion ezein gobernuri laguntzeko. Ez honi eta ez besteri». Salatu du PSOEk ezarri dituela «denbora eta erritmoa», eta horiek izan direla «baleko» bakarrak. Puigdemontek gogorarazi du militantziak zuzendaritzaren erabakia berretsiz gero gobernua gehiengorik gabe geratuko dela Espainiako Kongresuan: «Arazoak ez dira gutxiengoan konpontzen. Aurrekontuak ezingo ditu onartu, eta ez du gobernatzeko gaitasunik edukiko». Neurri handi batean, duela bi urteko azaroko inbestidura saioan JxCko zazpi diputatuek alde bozkatu zutelako jarraitzen du Sanchezek presidente. Hori bai, azkeneko bi urteotan Espainiako Gobernuak ezin izan du aurrekonturik onartu —2023koekin segitzen du lanean—; are, proposamenik ere ez du eraman legebiltzarrera. PSOEren zuzendaritzak ordubete eta erdiko bilera eduki du arratsaldean, eta, bertaratu diren batzuek El País egunkariari adierazi diotenez, Sanchezek esan du alderdiak «eskua luzatuta» daukala, eta hitz egiteko «borondatea» duela. Maria Jesus Montero Espainiako lehen presidenteorde eta Ogasun ministroak «hitz egitea» eskaini dio JxCri, eta uste du bat egingo dutela beste behin: «Gorabeherak ditu bion arteko harremanak, garai hobeak eta ez hain onak, baina elkarrekin gainditu dezakegu egoera hau», esan du gaur TVEri emandako elkarrizketa batean. Montse Minguez PSOEren bozeramaileak alderdiaren egoitza nagusian eman duen prentsaurreko batean adierazi du «merezi» duela gobernuarekin akordioak egitea: «Gobernu hau onena da bai Kataluniarentzat eta bai Espainiarentzat». Gobernabidea, zail Eta JxCk azkenean erabakitzen badu PSOErekin duen erlazioa haustea, gobernuak nekez onartu ahal izango ditu aurrekontuak 2026rako. Hori dela eta, are gehiago zailduko dira bai Sanchezen egoera, bai gobernabidea. Baina Miriam Nogueras JxCren Espainiako Kongresuko bozeramaileak esan ohi du «katalanen eta Kataluniaren interesak defendatzea» dutela egiteko nagusia, eta beren jarduerak ez duela zerikusirik eskuina-ezkerra ardatzean zentratutako politikagintzarekin. Hain zuzen, Noguerasek berak joan den astean Kongresuko osoko bilkura batean ohartarazi zuen «aldaketaz» hitz egiteko ordua dela. Dena den, ez dago argi PSOErekin hausteko erabakiak zer ondorio eragingo lituzkeen praktikan; adibidez, ea bukatutzat emango ote luketen duela ia bi urte Suitzan nazioarteko bitartekari batekin hasitako elkarrizketa saila, ea PSOEren ekinbide guztiak blokeatuko ote lituzketen Kongresuan, eta ea JxCk zer egingo ote lukeen PPk eta Voxek Sanchezen kontrako zentsura mozio bat planteatuz gero. Oscar Lopez Eraldaketa Digitalerako eta Funtzio Publikorako ministroa elkarrizketatu zuten atzo La Vanguardia egunkarian, eta horren guztiaren harira esan zuen JxCk «No-doaren Espainiaren eta Espainia modernoaren artean» aukeratu beharko duela. Sanchezek berak ere hitz egin zuen lehengo astean Noguerasen hitzaldiaren ondoren, eta prest agertu zen akordioan jasotakoak «betetzeko»; dena den, kazetariei adierazi zien dena ez zegoela «gobernuaren esku». JxCren zuzendaritzaren erabakia ez da noiznahi heldu: azkenaldian, inkestetan azaleratu da JxC indarra galtzen ari dela Katalunian, Aliantza Katalana alderdi islamofoboaren mesedetan.

Iaz Gernika-Lumoko urriko azken asteleheneko azokan bigarren gaztarik onena izendatu zuten Eulateko (Nafarroa) Remiro gaztandegikoa, baina, aurrekari hori gorabehera, Ricardo Remirorentzat (Eulate, 1970) ezustea izan da aurten lehen postua eskuratzea. «Zoramena da hemen irabazi izana, hunkitu ere egin naiz», adierazi du, saria lortu berritan. Gernikako azokan izan diren hirugarren urtea da. [articles:2148976] [galleries:horizontal:113] Ezagunak ditu gainerako gazta ekoizleak, eta, ezin izan duen arren besteen produkturik dastatu, uste du maila nahiko parekatua dela, oro har, eta batez besteko kalitatea oso altua dela. «Zortea» izan da gailentzea, Remiroren iritziz, baina, hala ere, dohain bat edo beste aitortu dizkio bere gaztari. «Zaporea du, baina gehiegizkoa izan gabe, eta gatz puntu zehatza dauka. Oso gazta ona da». Sektorea, makal Saria garrantzitsua da, batetik, aintzatetsi egiten delako hala ekoizlearen azken hilabeteetako lana, nola ibilbide baten sendotasuna. Baina, bestetik, sariak ondorio praktikoagoak ere baditu. «Saltzen laguntzen du», nabarmendu du Remirok. Gaztandegiak makina bat sari lortu du dagoeneko, eta hori bultzada bat da zailtasunei aurre egiteko. «Sektorearen egoera oso txarra da: otsoak, burokrazia…», kexatu da irabazlea. Remiroren esanetan, gazta ekoizleak «babesik gabe» daude, «egurra» ematen diete, eta inor ez da haietaz akordatzen. «Akordatzen direnean, beranduegi izango da», iragarri du; izan ere, gaztagile askok ofizioa laga dute daborduko. «Askok gazta egiteari utzi diote, baita lurreko beste lan batzuk egiteari ere». 7.400 euroan saldu da gazta irabazlea sari banaketaren osteko enkantean. Gautegiz-Arteagako (Bizkaia) Kanala Beach jatetxeak eraman du zatia. Jasotako dirua herriko Calzada zehar etxeari laguntzeko erabiliko dute. Bestalde, Arabako bi gaztandegi ere nabarmendu dira lehiaketan: Legutioko Bostibaietak erdietsi du bigarren postua, eta Munaingo Zabaletak hirugarrena.

Aitor Bizkarrak zuzen-zuzenean eginen du jauzi Zeanuritik Bermeora (Bizkaia), hura izan baita gaur Zeanuriko txapeldun, Bizkaiko Bertsolari Txapelketako finalaurrekoaren lehen bueltan. 649,5 puntu lortu ditu, eta, horrek, hain justu, finalaurrekoetako bigarren bueltan kantatzeko txartela eman dio —Bermeon izanen da, azaroaren 15ean—. Haren gibeletik puntu erdira bertzerik ez da sailkatu Jone Uria Albizuri, eta hirugarren, Oihana Bartra Arenas, 629,5 puntu bilduta. Ondotik, eta hurrenez hurren, Imanol Uria Albizuri (615 puntu), Aissa Intxausti Aburruza (594 puntu) eta Bittor Altube Sarrionandia (547 puntu) sailkatu dira. Irabazlea ez bertze bertsolariek puntuazioen zai egon beharko dute datozen saioetara sailkatu ote diren jakiteko. 2023ko Bizkaiko finalean kantatu izateagatik batu dira gaur txapelketaren olatura Jone Uria, Oihana Bartra eta Aissa Intxausti; eta nola batu, gainera. Sintonia aditu orduko isildu dira entzuleak, eta agurtu sei bertsolariak. Oholtzara zertara igo diren ere nahikoa argi erran dute; bai Intxaustik, bederen: «Oholtzara gatoz erakustera/ badakigula bertsotan». Bitan banatu du saioa Beñat Vidal Gurrutxaga gaijartzaileak: binakako ariketak lehendabizi eta bakarkako lanak gero. Bizkor eta arin joan da saioa, gehien-gehienean. Hamarreko txikiarekin hasi dira bertsolariak, eta Jone Uriaren eta Aitor Bizkarraren ofizioa izan da txalo gehien bildu dituena. Tabernaria zen Bizkarra, eta auzo elkarteko kidea Uria. Urtero apaintzen du halloween festarako taberna Bizkarrak, eta Uriak apaingarri euskaldunekin atontzeko proposamena egin dio. Ez du begi onez ikusi Bizkarrak: «Jendea irrintzika/ ta euskal dantzetan/ jada izaten dugu/ santotomasetan». Txalo zaparrada sortu du Uriaren erantzunak: «Baina mitologiak/ ai zenbat estasi/ saltzen duen galdetu/ Pello Reparazi». Hitz joko batez itxi du eztabaida, azkenerako, saioko irabazleak: «Nik horren trukoekin/ ez daukat traturik». Irriz eta txaloz Zortziko txikiak ohi duen umorez aritu dira sei bertsolariak bigarren ariketan, eta hiru ofizioek eragin dituzte irri txikiak oholtza azpian. Talde bereko txirrindulariak izan dira Bizkarra eta Imanol Uria, eta gaur gailendu zaio aspaldiko partez Uria Bizkarrari. Jolasean hasi da Uria: «Txirrindulari fina/ da Aitor Bizkarra/ ta galtzean ematen/ omen du bizkarra». Oporretara elkarrekin joan diren bi lagun ziren Bartra eta Altube, eta kexaka aritu da Altube. Moskitoak hiltzeko repelenterik ba ote duen galdetu eta hala erantzun dio Bartrak: «Zugaz ez nuke egingo/ biaje potentea/ jakin banu zinela/ hain repelentea». Intxausti eta Jone Uria, berriz, lankideak ziren, eta wikipedian bere buruaren biografia idazten topatu du Uriak Intxausti. «Bizkaiko finalista/ hortxe nabarmendu/ behin izan zara baina/ lau aldiz jartzen du», bota dio Uriak. Ganbararen aitzinetik lan zailxeago bat egin beharrean ziren bertsolariak: Iparragirre abila dela doinuan hiruna bertso. Doinuak neurri eta errima aldaketa eskatzen du, eta horregatik da gainerako lanak baino lantsuagoa teknikoki. Bartraren eta Jone Uriaren ofizioak jo du goia: bikote harreman bat duten bi nerabe izan dira, lehenegoz larrutan egiteko geratuta zeudenak. Bartra:«Gaur baneukan asmoa/ probatzeko orgasmoa/ ikutuz zure azala/ baina uste dut hasi aurretik/ bukatu egin dudala». Zalantzati erantzun dio Uriak: «’A, a’ besterik ez duzu esan/ hori ezin izan da izan». Eta txaloka jarri ditu bertsozaleak, berriz, Bartraren hurrenak: «Hain orgasmoa isila/ laburra ta sutila/ ‘a, a, a’ deserosoa/ baina barrutik ahoskatu du/ abezedario osoa». Uria egoera berean egon ez arren, lagunei gezur txiki bat erranen diela kontatu du: «Zuk bai a-k ta bai zetak/ nik ez euro ez pezetak/ nahiz izan den erdi burla/ lagun deneri esango diet/ primeran joan zaigula». Eta iritsi da bigarren zatia: ganbara. Munduaren bukaerari buruzko puntu erantzunak egin ditu bertsolari bakoitzak —bi bertso buruko—, eta honako gai honi doinu eta neurri librean erantzutea zen azken lan puntuagarria: Ezetz esan deutsue; halan da be, zuk zeurean segituko dozu. Beretik heldu dio bakoitzak; ez da gairik errepikatu. Amets bat finalarekin Doinu berezi batean jardun da saioko irabazlea, eta hark bildu ditu puntu gehien ariketa horretan —146 puntu—. Bizkaiko Bertsolari Txapelketako finalean kantatu nahi zuen bertsolari baten larrutik kantatu du; hain justu, etengabe zortzikotearen parte izaten saiatzen ari den gorpuzkera batetik. Barru-barrutik aritu da, erraterako, bigarren bertso honetan: «Nahiz ta gustora izango nintzen/ zortzikote horren parte/ amaitu dira semi saioak/ etorri zaizkit lagun iaioak/ besotik ebatu naute/ ta ezetz esan didate». Eta errima landuz eta zehatzez amaitu du ganabarako lana: «Beraz kanpoan geratu omen naiz/ nahiz ta izan ozta-ozta/ barne ahotsak eman amore/ utzi ezazu diosta/ ta hara zer den horren segida/ bihotz taupada bihurtu dira/ zaldi ero baten trosta/ momentu hontan nik Jamaikara/ egin nahiko nuke ospa/ eta ez hemen tristerik egon/ zital mekauendios-ka/ hala ere jakin lagun horrela/ bene-benetan izango dela/ nire urtea nahiz kosta/ bi mila ta hogeitabosta». Jone Uriaren lanak bildu ditu, ondotik, puntu gehien: 141. Enpresa bateko zuzendari izateko aurkeztu da, baina lankideek ez diote hain erraza jarri. «Batzuen eta besteen/ irriak entzun beharko/ lehen ere jasan ditut/ enpresan mila halako/ ezetza eman didate/ neska gazte naizelako». Tabernari baten gorputzetik kantatu du Altubek, eta irudikatu du nola joan zaion nagusiari soldata igo diezaion eskatzera. Hirurogehi urteko gizona izan da, aldiz, Imanol Uria, erresidentzia batean sartu nahi dutena seme-alabek. Hark, ordea, ez du halakorik nahi: «Izan naitekeela karka/ izan naiteke klasiko/ eta lehengo ohituretan/ beti naizela biziko/ nahiz irteteko atea/ berriz didaten itxiko/ igual ez dut lortuko baina/ ez dut sekula etsiko». Bernedoko udak ekarri ditu gogora Intxaustik, eta txalo zaparrada bat jaso du bueltan. Intxausti: «Nahi ditugu gure uda/ jolas joko ta pasarte/ jada faxismo hauekin/ kokoteraino naukate/ bertan jarraituko dugu/ ixten digutenera arte». Oihana Bartrak kantatu du azken, eta iraganera begira aritu da; hamazazpi urterekin ikasketak hautatu beharreko momentura, zehazki. «Ikusi nahi zituen/ ditudan diplomak/ horrela zenbatzeko/ buruko neuronak/ zein diren oso txarrak/ eta zeintzuk onak/ nola ari zareten/ epaitzen pertsonak». Hala, badirudi Bizkarraren ganbarako beldurrak desagertzen ari direla pixkanaka, geroz eta hurbilago baitu abenduaren 20ko finala. Oholtza hori nork osatuko duen, baina, aitzinerago jakinen da. Gaur gaurkoz, heldu den saiora begira dira bertsolariak; igandean izanen da, Abadiñon. Maite Sarasola, Aitor Etxeberriazarraga, Enare Muniategi, Gorka Pagonabarra, Txaber Altube eta Unai Mendiburu arituko dira kantuan.